ECHELON — wereldwijde afluisteractiviteiten en SIGINT

Menwith Hill

ECHELON is de naam waaronder de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland zich gezamenlijk inspannen om wereldwijd alle vormen van communicatie af te luisteren. De zo verkregen intelligence wordt Signals Intelligence genoemd, in vakjargon vrijwel altijd afgekort als SIGINT. De gezamenlijke inspanning is gebaseerd op het United Kingdom–USA Communications Intelligence Agreement, beter bekend als het UKUSA-akkoord, dat in 1948 werd gesloten.

Inhoud

1. Werking
2. Organisaties
3. Bases
4. Controverse
5. Zie ook
6. Bronnen, noten en/of referenties

Werking

Het systeem ontleent zijn naam aan een bepaald type computers, Echelon, dat sinds de jaren ‘70 wordt gebruikt om in de grote hoeveelheid verzamelde data de spreekwoordelijke ‘speld’ te vinden. Daarbij zijn de zogenaamde volglijsten een fundamenteel concept in de inspanningen. Op deze lijsten staan de targets die afgeluisterd moeten worden. Alle bekende informatie van deze targets, zoals namen, telefoonnummers, internetadressen etc., worden als een soort trefwoord gebruikt om de onderschepte communicatie te doorzoeken. Deze verzameling trefwoorden worden de ECHELON Dictionaries genoemd. Hoewel de vijf aangesloten organisaties de targets onderling verdeeld hebben, zijn alle organisaties in het bezit van de complete Dictionaries waarmee ze de door hen onderschepte communicatie doorzoeken. Eind jaren ‘90 is het originele ECHELON-systeem opgevolgd door ECHELON II, wat feitelijk een update in technologie betekende.

Organisaties

De organisaties van de vijf landen aangesloten bij het UKUSA verdrag zijn:

• Verenigde Staten van Amerika - National Security Agency (NSA)
• Verenigd Koninkrijk - Government Communications Headquarters (GCHQ)
• Canada - Communications Security Establishment (CSE)
• Australië - Defense Signals Directorate (DSD) (http://www.dsd.gov.au/{:rel=“nofollow”})
• Nieuw-Zeeland - Government Communications Security Bureau (GCSB) (http://www.gcsb.govt.nz/{:rel=“nofollow”})

Bases

Een groot deel van de communicatie wordt afgeluisterd vanuit een aantal bases waarvandaan de up- en downlink van communicatiesatellieten wordt opgevangen. Enkele van deze bases zijn:

• Fort Meade (Maryland, VS) — hoofdkwartier van de NSA
• Geraldton (West-Australië, Australië)
• Menwith Hill (Yorkshire, Engeland)
• Misawa Air Base (Japan)
• Morwenstow (Cornwall, Engeland)
• Pine Gap (Noordelijk Territorium, Australië — nabij Alice Springs)
• Sabana Seca (Puerto Rico, VS)
• Shoal Bay (Nieuw-Zuid-Wales, Australië)
• Sugar Grove (West Virginia, VS)
• Yakima (Washington, VS)
• Waihopai (Nieuw-Zeeland)
• Westkaap (Nieuw-Zeeland)
• Zoutkamp (Groningen, Nederland)

Controverse

Op 5 juli 2000 besloot het Europees Parlement tot het opzetten van een tijdelijke commissie om onderzoek te doen naar ECHELON. De aanleiding was een rapport genaamd Interception capabilities 2000 waarin melding werd gemaakt van het gebruik van de door het ECHELON-netwerk vergaarde inlichtingen voor commerciële doeleinden van de bij het UKUSA aangesloten landen. Zo zou in 1994 het Franse concern Thompson-CSF een contract in Brazilië ter waarde van $1,3 miljard zijn misgelopen ten gunste van het Amerikaanse Raytheon als gevolg van onderschepte commerciële informatie die aan Raytheon zou zijn doorgespeeld. In datzelfde jaar zou Airbus een contract van $6 miljard in Saoedi-Arabië zijn misgelopen ten gunste van de Amerikaanse bedrijven Boeing en McDonnell Douglas omdat via ECHELON alle onderhandelingen tussen Airbus en Saoedi-Arabië waren afgeluisterd en de informatie werd doorgespeeld aan de beide Amerikaanse bedrijven.

Zie ook

• Nationale Signals Intelligence Organisatie
• Office of Intelligence Liaison
• Bits Of Freedom - SIGINT in Nederland

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties:

• Keefe, Patrick Radden, Chatter: dispatches from the secret world of global eavesdropping; Random House Publishing, New York, NY; ISBN 1400060346; 2005

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Echelon van Wikimedia Commons.

© This material from Wikipedia is licensed under the GFDL.